بچهها گهگاه اسباب بازیهایی که در اختیار دارند را میشکنند. بعضی از کودکان به طور تصادفی یا با استفاده نادرست آنها را خراب میکنند و یا از بین میبرند. کودکان دیگر هم از طریق بی احتیاطی این کار را میکنند. با این حال، برای از بین بردن واقعی یک اسباب بازی، قطعا کودک یک برنامه ریزی از پیش تعیین شده خواهد داشت. بچهها برای خودشان دلایل مختلفی از جمله خالی کردن خشمشان نسبت به یک اتفاق برای چنین رفتاری دارند. شکستن اسباب بازی توسط کودک ناشی از اتفاقات بسیار مختلفی است که باید بررسی شود.
ممکن است یک بچه چند ماهه باشد اما باید بدانید مهارتهای مهم و مورد نیاز انسانی او در آن مرحله از زندگیاش در حال رشد است. بنابراین او با اسباب بازی شروع به بازی و یا بهم ریختن آن میکند. پس از آن کم کم این رفتار را تکرار میکند و یا به عادتش تبدیل میشود. شاید تحمل چنین رفتارهایی برای والدین سخت باشد اما چارهای ندارند که آنها را درک کنند. بنابراین کمک به کودک در مدیریت این رفتار، او را در مسیر تربیت بهتر و شخصیتی منعطف در آیندهاش قرار میدهد. در ادامه میخواهیم بررسی کنیم این اتفاق چه دلایلی دارد و چگونه میتوان آن را کنترل کرد.
دلایل شکستن اسباب بازی توسط کودک و خراب کردن آن
ماهیت اساسی کودک مخصوصا در سنین پایین کنجکاوی است. آنها میخواهند همه چیز را کشف کنند. اگر عروسک و یا اسباب بازی جدیدی خریدهاند، ممکن است ساعتها آن را در دست بگیرند و بررسیاش کنند. برای دانستن آنچه که در داخل اسباب بازی وجود دارد، چگونه اسباب بازی به یک جهت خاص میغلتد یا حرکت میکند ممکن است آن را از هم جدا کنند. علت این اتفاق که گاهی آزادهندهست اشتیاق به دانستن و افزایش دانش کودک است.
شاید دلیل دیگر این اتفاق این باشد که کودک با خراب کردن اسباب بازی خود میخواهد به قدرت برسد. قدرت طلبی در کودکان بحثی مربوط به این اتفاق است. بسیاری از بچهها دوست دارند احساس استقلال و برتری داشته باشند. یک کودک هرچه بزرگتر میشود بیشتر تمایل دارد فردیت جداگانهای از خود نشان دهد و این تمایل برای نوجوانان حتی بیشتر است. بچهها تحت نظر پدر و مادرند و گاهی از قدرت دیگران بر روی رفتارشان کلافه میشوند. آنها ممکن است تمام روز بشنوند که چه کاری را باید انجام دهند و یا چه موقع باید آن را انجام ندهند. در نهایت اگر این رویه ادامه پیدا کند احتمالا عصبانی میشوند و اقداماتی اذیت کننده انجام میدهند. شکستن اسباب بازی توسط کودک در واقع واکنش او به موضوعی دیگر است که او را از حالت نرمال خارج کرده است. دلایل دیگر آن میتواند موارد زیر باشد:
- مهارتهای حرکتی (دستی) آنها ضعیفتر از بزرگسالان است و ناخواسته اسباب بازی را میشکنند.
- بچهها میخواهند ببینند و بدانند که اسباب بازی چگونه کار میکند یا از چه چیزی ساخته شده است.
- ممکن است اسباب بازی بسیار بد یا از مواد بیکیفیت ساخته شده باشد و دوام نداشته باشد.
- کودک به دلایلی آن عروسک یا اسباب بازی را دوست ندارند و میخواهد آن را از بین ببرد.
- در برخی موارد کودک برای جلب توجه پدرومادر و شکایت از کم توجهی این کار را انجام میدهد.
چگونه کودک را در مقابل شکستن اسباب بازیهایش کنترل کنیم؟
همانطور که اشاره کردیم درک کودکی که علاقه به از بین بردن اسباب بازیهایش دارد کمی سخت است. پدر و مادر همیشه میخواهند فرزندی آرام و حرف گوش کن داشته باشند. به همین دلیل اگر کودک آنها به طور اتفاقی و یا از قصد وسایل بازیاش را خراب کند، عصبانیشان میکند. برای کنترل چنین رفتارهای آزاردهندهای والدین نیاز به راهنمایی دارند. آنها باید بدانند که رفتار پرخاشگرانه و نادرست با بچه وضعیت پیشآمده را بدتر میکند. به همین دلیل پیشنهاد میکنیم مواردی که در ادامه به آن اشاره میکنیم را مطالعه کنید تا اگر در چنین موقعیتی قرار گرفتید از پیش آگاهی داشته باشید.
۱. با مشکلی که پیشآمده روبرو شوید.
در ابتدا توصیه میشود والدین تا هر زمان که امکان دارد عواقب کاری که کودک انجام داده است را به او توضیح دهند. این کار اجازه میدهد تا کودک تأثیر کامل رفتار خود را احساس کند. نتایج تخریب اسباب بازیهایش را به لو نشان دهید. تکههای جدا شدهی اسباب بازی را بردارید. به کودک نشان دهید و بگویید چگونه دیگر اسباب بازی در کنار هم قرار نمیگیرد یا مانند قبل کار نمیکند. اگر کودک پس از دیدن نتایج اعمال خود گریه کرد، صمیمانه به او بگویید که شما نیز ناراحت هستید و امیدوارید دیگر این اتفاق تکرار نشود.
۲. به کودک کمک کنید تا اشتباه خود را جبران کند.
در صورت امکان برای تعمیر اسباب بازی با کودک این کار را انجام دهید. اگر کودک کتاب پاره شده یا اسباب بازی پارچهای دارد، به او کمک کنید تا صفحات را به هم بچسباند یا پارچه را با تماشای او بدوزد. برای او مهم است که ببیند تخریب چند ثانیه طول میکشد، اما ترمیم بسیار بیشتر زمان میبرد. در برخی موارد، اسباب بازی قابل تعمیر نخواهد بود. در این صورت کودک متوجه میشود که عاقبت کاری که انجام داده است جبرانناپذیر است.
اگر اسباب بازی قطعههایی به اندازه کافی کوچک باشد که باعث خفگی شود یا قطعات تیز داشته باشد، باید کنار گذاشته شود. در این حالت برای تعویض اسباب بازی شکسته با کودک همکاری کنید. اگر فرزند شما پولهای خود را جمع میکند، میتوانید برای آموزش مسئولیتپذیری به کودک از او بخواهید که در خرید قطعات جدید به شما کمک کند. اگر اسباب بازی گران است، با کارهای اضافی به کودک کمک کنید تا پول خود را بدست آورد.
۳. به کودک اجازه دهید پیامدهای طولانی مدت رفتار خود را احساس کند.
عجله نکنید و اسباب بازی یا کتاب جدید خریداری نکنید. در عوض، اجازه دهید کودک با اسباب بازیهای تعمیر شده بازی کند و یا مدتی اسباب بازی نداشته باشد. این کار به او این درس را میآموزد که هر وقت او در حال بازی است یا وسوسه میشود تا اسباب بازیاش را بشکند، باید بیشتر مراقب باشد. بچه به مرور فقدان اسباب بازیاش را متوجه میشود. شما با این اقدام او را تنبیه نمیکنید. بلکه به او یاد میدهید که اولین نفری که از خراب شدن اسباب بازی اذیت میشود، خود او خواهد بود.
توصیهی پایانی …
بچهها عاشق بازی کردن هستند. ذات آنها با کنجکاوی گره خورده و دوست دارند همهچیز را کشف کنند. قطعا در این بین ممکن است حین بازی اسباب بازی خود را خراب کنند یا از قصد آن را بشکنند. مهمترین اقدام در این مواقع این است که او را سرزنش نکرده و تنها متوجه رفتارش کنید. اگر فرزند شما عواقب کاری که انجام داده را بفهمد، به مرور آن را کنار گذاشته و مراقبت و دقت بیشتری نسبت به اسباب بازی هایش خواهد داشت.