پدر و مادر خوب بودن میتواند دشوار باشد. در حقیقت هرگز به طور کامل به ما نمیآموزند که چگونه بچهها را تربیت کنیم. ما معمولاً رفتارهایی را که از والدین خود آموختهایم را در تربیت فرزندانمان تکرار میکنیم. در برخی موارد حتی نمیدانیم تقویت رفتار مثبت در کودکان به چه صورت میتواند صورت بگیرد. اگر ما در یک محیط ناکارآمد بزرگ شده باشیم، این اتفاق میتواند منجر به تکرار همان اشتباهاتی شود که پدرومادرهایمان نسبت به ما داشتهاند.
کودکان وقتی از شما واکنش مثبت میگیرند، به سرعت شروع به یادگیری آن کرده و سعی میکند در رفتار خود بکار ببرند. این به این معنی است که وقتی فرزندتان کاری خوب انجام داد، به آن توجه مثبت نشان دهید. اغلب والدین تنها در مواقعی که بچهها کاری بد انجام دهند متوجه آنها میشوند و آنها را سرزنش میکنند. واکنش و برخورد مناسب پدرومادر بر روی رفتار مثبت آنها تاثیر شگفتانگیزی دارد.
در ادامهی این مقاله چند نکته عملی و مهم برای تقویت رفتار مثبت در کودکان را با هم مرور میکنیم:
۸ نکتهی کلیدی برای تقویت رفتار مثبت در کودکان
۱- الگوی فرزندتان باشید.
برای تربیت فرزندتان، شما بهترین الگو هستید. کودک شما، همواره شما را تماشا میکند تا سرنخی در مورد نحوه رفتارتان بدست آورد. آنچه شما انجام میدهید اغلب بسیار مهمتر از آنچه شما میگویید است. به عنوان مثال، اگر می خواهید فرزندتان بگوید “لطفا”، خودتان آن را به او بگویید. اگر نمیخواهید فرزندتان صدای خود را بلند کند، خودتان آرام و شمرده صحبت کنید.
۲- احساس خود را به فرزندتان نشان دهید.
اگر در موضوعی رفتار کودکتان شما را اذیت میکند، صادقانه احساس خود را به او بگویید. هرچقدر در انتقال احساسات و بیان آن با فرزندتان رو راست باشید، او هم از شما یاد میگیرد که با دیگران اینگونه برخورد کند. تقویت رفتار مثبت در کودکان از هیمن موارد ساده اما مهم آغاز میشود. مثلا اگر سر و صدای زیادی در خانه ایجاد کرده است به او بگویید: “من احساس ناراحتی میکنم زیرا سر و صدای زیادی وجود دارد و نمیتوانم با تلفن صحبت کنم”.
۳- ارتباط نزدیک با کودک خود داشته باشید.
وقتی به کودک خود نزدیک میشوید، میتوانید رفتار او و یا واکنشی که به اتفاقات دارد را حدس بزنید. البته این ارتباط دو طرفه است. بچهها اگر رابطهی خوب و قابل اعتمادی با والدین خود داشته باشند، آنها را نیز بیشتر میشناسند. یکی از موثرین روشها برای داشتن ارتباط موثر و بهتر، بازی کردن والدین با کودکان است.
۴- به صحبت بچهها گوش کنید.
هنگام صحبت فرزندتان در واکنش به او سر تکان دهید و آنچه را که فکر میکنید دوست دارد بشنود را به او بگویید. هنگامی که این کار را انجام می دهید، کودک شما متوجه میشود که شما شنوندهی او هستید. به همین خاطر در انتقال احساسات خود به شما اعتماد کرده و آنها را به راحتی ابراز میکند. این اتفاق همچنین باعث میشود که او احساس احترام و آرامش کند.
۵٫ به قولهای خود عمل کنید.
وقتی قولی به بچهها میدهید، آنها چشم انتظارند که آن را هرچه زودتر برآورده کنید. هیچ زمان قولی را بدون اینکه بتوانید به آن عمل کنید به فرزند خود ندهید. به این دلیل که احساسات کودکان جریحه دار میشود و ممکن است این اتفاق را هیچوقت فراموش نکنند. بنابراین وقتی قول میدهید بعد از اینکه کودک اسباب بازیهای خود را جمع کرد با او به پیاده روی و خرید بروید، مطمئن شوید که کفشهای خود را از قبل آماده کردهاید.
۶- کودکی مسئولیتپذیر تربیت کنید.
به کودک خود فرصت دهید که مسئولیت کارها و عواقب آنها بر عهده بگیرد. تلاش نکنید که همیشه پاسخگوی رفتار او باشید. بچهها از سنی به بعد باید مستقل از والدین باشند و آنها را درگیر مشکلاتی که ممکن است پیش بیاید نکنند. یکی از بهترین روشهای تقویت رفتار مثبت در کودکان این است که آنها جوابگوی اعمال و رفتارشان در هر شرایطی باشند.
۷- برای موقعیتهای چالش برانگیز آماده شوید.
مواقعی وجود دارد که تأمین نیازهای فرزندتان و انجام کارهایی که باید انجام دهید بسیار مشکلزا خواهد بود. به عنوان مثال، هنگام خرید روزمره، اسباب بازی و یا حتی تصمیمات بزرگتر مانند خرید خانه، اتومبیل و یا ازدواج آنها. اگر از قبل به این شرایط چالش برانگیز فکر کنید، میتوانید در مورد برآورده کردن نیازهای فرزندتان برنامه ریزی کنید. از کودکی به بچهها آموزش دهید که در هر موقعیتی میتوانند روی حمایت شما حساب باز کنند زیرا پیش از این به آن فکر کردهاید و برای چالشها آمادهاید.
۸- به کودک خود اعتماد به نفس بدهید.
بچهها از همین سنین کودکی مهارت اعتماد به نفس داشتن را یاد میگیرند. رفتار مثبت را در آنها با فرصت تجربه دادن آموزش دهید. اگر کاری مفید و قابل توجه انجام دادند، حتما آنها را تشویق کنید. هیچوقت اتفاق مثبت را که کودکان مسبب آن بودند نادیده نگیرد. به عنوان مثال، کارهای ساده یا کارهایی را که کودک میتواند برای کمک به خانواده انجام دهد، به فرزند خود بدهید. ستایش رفتار و تلاش فرزندتان، کودک را به ادامه کار در زمانهای دیگر ترغیب میکند. انجام زیاد تمرینهای روزمره به او کمک میکند تا در این کار بهتر شود، از انجام آن احساس خوبی داشته باشد و بخواهند آن را ادامه دهد.