بررسی اسباب بازی ها از دیدگاه روانشناسی

اسباب بازی برای کودکان تنها جنبه‌ی سرگرمی ندارد. بازی با اسباب بازی‌ها یکی از مهم‌ترین نیازهای روانی و حیاتی برای بچه‌هاست. اگر اسباب بازی را از کودک بگیریم، بخش مهمی از زندگی او مختل خواهد شد. آن‌ها علاوه بر رشد فیزیکی و تفریح کردن، از جنبه‌ی سلامت روان نیز نیاز به اسباب بازی‌ دارند. به همین دلیل بازی کودکان با اسباب بازی‌ها از دیدگاه روانشناسی یک مسئله مهم و ضروری است. در ادامه‌ی این مطلب به بررسی تاثیرات این موضوع در توانمندی سازی کودکان از نظر ذهنی و شناختی می‌پردازیم.

روان‌شناسی اسباب بازی‌ها و تاثیر آن در رشد ذهنی کودکان

هر زمان که کودکی اسباب بازی خود را به دست می‌گیرد، اغلب عملکرد‌های آموزشی و فکری در ذهن او فعال می‌شود. کودک نیاز به بازی برای فعالیت فیزیکی و رشد ذهنی دارد. با در نظر گرفتن موارد زیر که از منظر روانشناسانه آن را تحلیل می‌کنیم می‌توانید از تاثیرات روانی اسباب بازی‌ها بر کودکان آگاه شوید.

۱- انتخاب اسباب بازی مناسب سن کودک

هر چقدر اسباب بازی‌ها با شناخت صحیح و مناسب سن او انتخاب شوند، این مهارت‌های مهم توسعه می‌یابند. همان‌طور که اشاره کردیم سلامت روان بچه‌ها نیازمند این است که پدرومادر در شناخت روحیات او و خرید اسباب بازی برای آن‌ها دقت کافی داشته باشند. اگر این اقدام درست صورت بگیرد، در طولانی مدت شاهد تاثیرات مثبت در رفتار کودک به دلیل بازی با اسباب بازی‌هایش خواهند شد. هماهنگی میان نوع اسباب بازی و سن بچه‌ها باعث می‌شود که آن‌ها با علاقه‌ی بیشتری به بازی بپردازند و با اسباب بازی خود ارتباط برقرار کنند.

۲- ارتباط روانی و احساسی کودک با اسباب بازی

کودک از لحظه‌ی تولد تا سنین ۹-۱۰ سالگی برخی از اسباب بازی‌هایش را به نوعی دوست و همراه خود می‌داند. اگر خواهر و یا برادری نداشته باشد، آن‌ها برایش تبدیل به یکی از نزدیکانش خواهند شد. هر عروسک و یا ابزاری که او را سرگرم کند می‌تواند به او احساس نشاط، وابستگی و امنیت بدهد. احساساتی که شناخت آن‌ها برای بچه‌ها در سنین پایین اهمیت فرآوانی دارند.  به همین خاطر اسباب بازی‌ها از دیدگاه روانشناسی وابسته به این موضوع مهم هستند.

۳- توانمندسازی قدرت تفکر و حرکت در کودک

اسباب بازی باید علاوه بر تحرک در کودک، او را وادار به تفکر کند. همزمانی این دو اتفاق در رشد مهارت‌های او تاثیر خواهد گذاشت. اسباب بازی باید به گونه‌ای باشد که او به مراحل بازی اسباب بازی خود فکر کند و آن را به ترتیب انجام دهد. اسباب بازی‌هایی مانند ماشین کنترلی به بچه‌ها امکان هدایت کردن و توقف آن را می‌دهند. آن‌ها یاد می‌گیرند که می‌توانند ماشین را در مسیر مناسب حرکت دهند تا به مقصد اصلی برسد. با این کار هم خود کودک فعالیت خواهد داشت و هم اسباب بازی به او قدرت فکر کردن خواهد داد.

۴- مواجهه کودک با شکست، پیروزی و یادگیری از آن‌ها

اگر اسباب بازی‌ای که کودک با آن بازی می‌کند جنبه‌ی رقابتی داشته باشد، او با هر دور از بازی ممکن است با شکست یا پیروزی مواجه شود. زمانی که شکست می‌خورد ممکن است احساس خشم و یا عصبانیت داشته باشد. این احساسات به او کمک می‌کند تا بار دیگر بازی کند تا زمانی که حس خوشایند بردن را تجربه کند. البته برای این کار نیاز به همراهی والدین خود دارد تا او را تشویق کنند. اعتماد به نفس کودک با اسباب بازی‌هایی که هیجان‌انگیزند و فرصت برد و باخت به او می‌دهند می‌توان به طرز چشمگیری افزایش پیدا کند.

۵- تقویت حواس پنج‌گانه

هر اسباب بازی‌ای که کودک با آن بازی می‌کند، همزمان چند حواس او را با خود درگیر می‌کند. مثلا زمانی که کودک یک عروسک را به دست می‌گیرد، آن را حرکت می‌دهد و به آن نگاه می‌کند. حرکت چشم و دست به او کمک می‌کند تا عروسک را بیشتر بشناسد و با آن ارتباط برقرار کند. تناسبی که میان حواس او صورت می‌گیرد به مرور زمان باعث تقویتش می‌شود و مهارت‌های شناختی او را توسعه می‌دهند.

جمع‌بندی …

با بهره‌گیری از این خصوصیات مهم اسباب بازی‌ها از دیدگاه روانشناسی، می‌توانید علاوه بر تهیه اسباب بازی‌های مناسب شاهد رشد ذهنی و سلامت روان فرزند خود باشید.