در دنیای امروز روشهای زیادی برای آموزش اعداد و ریاضیات به بچهها وجود دارد. بعضی از آنها میتوانند سرگرم کننده و هیجان انگیز و برخی دیگر فقط خسته کننده باشند. چرتکه ابزاری برای محاسبه است که ممکن است قدمت آن به 2700–2300 سال قبل از میلاد برسد. این وسیله قرنها است که مورد استفاده قرار میگیرد. هنوز هم به طور گسترده توسط تجار، بازرگانان و دفتریاران در آسیا، آفریقا و کشورهای دیگر استفاده میشود. همچنین اتفاقاً یک ابزار عالی برای آموزش اعداد و حساب به بچهها هم به حساب میآید. فواید آموزش چرتکه به کودکان بسیار زیاد است. این مهرههای رنگارنگ ضمن تقویت مفاهیم از طریق حس لامسه کودک، یادگیری را برای آنها هیجان انگیز و سرگرم کننده میکند.
چرتکه چیست
چرتکه ابزاری مفید است زیرا میتواند برای آموزش ریاضیات ساده – مانند شمارش، جمع و تفریق – و همچنین کارهای پیچیدهتری مانند ضرب و تقسیم استفاده شود. حتی میتوان از آن برای کار با کسرها و یافتن ریشههای مربع و مکعب استفاده کرد. متأسفانه، استفاده از چرتکه به عنوان یک ابزار آموزشی بسیار کاهش یافته است. اما هنوز مدارسی وجود دارد که اهمیت چرتکه را در حل مشکلات و حتی در زندگی روزمره ما به بچهها یاد میدهند. چرتکه هنوز هم میتواند با رقبای پیشرفته خود مانند ماشین حسابهای الکترونیکی هم تراز باشد. در ادامه اثراث مثبت و تاثیرگذار آن برای کودکان را شرح میدهیم.
مزایا و تاثیرات آموزش چرتکه به کودکان
تعداد زیاد مزایایی که کودک هنگام یادگیری استفاده از چرتکه به دست میآورد بسیار زیاد است. با افزایش محبوبیت این وسیلهی آموزشی، بیشتر مدارس نیز شروع به آموزش چرتکه در کلاسهای عادی خود کردهاند. والدین و خانوادهها نیز ترغیب شدهاند تا فرزندان خود را به این آموزشگاهها و کلاسها بفرستند و مهارتهای آنها را محک بزنند.
۱- بهبود و افزایش تمرکز کودک با چرتکه
در حالی که کودک نحوه استفاده از چرتکه و انجام عملیات ساده ریاضی را میآموزد، کودک یاد میگیرد که حواسش از اطراف غرق نشود. پس از تسلط بر استفاده از چرتکه، سپس به سراغ یک روش تجسم ساده میروند که به آنها کمک میکند چرتکه را در ذهن خود تصور کنند و محاسبات را به صورت مجازی انجام دهند. این ویژگی، به نوبه خود، مهارتهای تمرکز آنها را از قبل حتی بیشتر میکند. این مهارتها به سایر حوزههای زندگی منتقل میشود و کودک میتواند به راحتی روی هر چیزی که سر راهش قرار میگیرد تمرکز کند. چه در مدرسه باشد یا در خانه.
۲- بهبود مهارت مشاهده و گوش دادن با چرتکه
در حین حل مسائل ریاضی ذهنی، کودکی که برای ریاضیات چرتکه را یاد گرفته است میتواند فقط با یک نگاه پردازش اعداد را شروع کند. با ادامه آموزش در این زمینه، کودک مهارتهای مشاهده خود را نیز تقویت میکند. به همین ترتیب، مهارت شنیداری نیز بهتر میشود زیرا بچهها آموزش میبینند که فقط یک بار اعداد را هنگام حل مشکلات بشنوند. این به بچهها یاد میدهد که به طور فعال به سوالات گوش دهند و مهارتهای گوش دادن خود را در زندگی بهبود بخشند.
۳- تقویت قوهی تجسم و تخیل با چرتکه
در اوایل آموزش چرتکه برای کودکان، بچهها ترغیب میشوند که از چرتکه مجازی استفاده کنند. این کار به آنها کمک میکند تا فقط با تصور چرتکه به سرعت مشکلات را حل کنند. هرچه کودک بیشتر از این روش استفاده کند، مهارت تخیل و تجسم او بهتر میشود.
۴- تقویت قدرت حافظه با چرتکه
کودک در حین آموزش تعداد و هنگام حل مشکلات مجبور است چندین تصویر را به خاطر بسپارد. دانش آموزانی که در حال یادگیری چرتکه هستند نیز تمایل دارند قبل از آخرین پاسخ، تصویر نهایی ساخته شده هنگام حل مسئله را به خاطر بسپارند. با تمرین مداوم، توانایی کودک در به خاطر سپردن چیزی که میبیند بهبود مییابد. حتی میتواند منجر به تبدیل شدن آن به یک حافظه تصویری شود.
۵- افزایش سرعت و دقت با چرتکه
یکی دیگر از فواید آموزش چرتکه به کودکان بالا رفتن قدرت دقت او است. بیشتر امتحانات رقابتی در یک زمان محدود برگزار میشود. کودک هرچقدر هم بزرگتر شود باید بتواند در مدت زمان کوتاهتری نتایج دقیق را پیدا کند. یادگیری چرتکه میتواند به او یاد دهد که چگونه وقت خود را بهینه کند و همچنین دقیق بماند.
۶- بالا رفتن قدرت خلاقیت با چرتکه
از آنجا که کودکان مهارت تجسم و تخیل خوبی دارند، بنابرایت مغزشان توانایی خلق موقعیتهای جدید را خواهد داشت. کودک از آموزش و فعال سازی ذهن درستی برخوردار است که این امر او را به خلاقیت بیشتر القا میکند.
۷- تقویت اعتماد به نفس با چرتکه
کودکی که چرتکه را یاد میگیرد به طور مداوم از معلمان، والدین و دوستان خود بازخورد مثبت میگیرد. آنها همچنین معمولاً در معرض بسیاری از برنامهها هستند که مخاطبان مختلفی دارند، به ویژه اگر در مسابقات ملی و بین المللی شرکت کنند. با بهبود تواناییهای ذهنی، این بچهها تقویت چشمگیری در اعتماد به نفس خود دارند. این امر همچنین به آنها کمک میکند تا در چالشهای آینده زندگیشان اعتماد بیشتری داشته باشند.
۸- بنیاد علمی قویتر
تمام پارامترهای فوق آموزش چرتکه به کودکان کاملاً در روان کودک و یادگیری او جای میگیرند. این اتفاق بنیان علمی محکمی را برای برتری کودک در تحصیلات دانشگاهی اش ایجاد میکند.
۹- کاهش استرس و اضطراب با چرتکه
چرتکه به عنوان تحریک کننده فعالیتهای مغزی شناخته میشود که معمولاً منجر به شکستن سطح اضطراب میشود. هرچه کودک از استفاده از چرتکه لذت بیشتری ببرد، در حالی که سطح استرس را تقریباً کم میکند، خوشحالتر میشود.
۱۰- افزایش مهارتهای حرکتی و تحلیلی
کودک برای حرکت دادن مهرههای چرتکه مجبور است از دست و انگشتان خود استفاده کند. حركت مهرههای كوچك به كودك كمك میكند تا مهارتهای حرکتی ناخوشایند خود را رشد دهد. در حالی که چرتکه در حال بهبود عملکرد مغز است، همچنین به تحریک اندامهای حسی که منجر به رشد کلی کودک میشود نیز کمک میکند. همچنین هنگامی که کودک در حال حل یک مسئله ریاضی با کمک چرتکه است، او مهارتهای تحلیلی خود را بهبود میبخشد. کودک به طور خودکار یاد میگیرد که بفهمد فرمول مناسبی پیدا کرده است که به او در ایجاد مهارتهای تحلیلی کمک خواهد کرد. این مهارتها پیشرفت میکنند و میتوانند از آنها در موقعیتهای واقعی زندگی استفاده کنند.
نکتهی پایانی …
اگگر فکر میکنید سن مناسب برای یادگیری چرتکه چیست، پاسخ این است کودک شما میتواند از همان ۴ سالگی کلاسها را شروع کند. در این سن، مغز کودک اطلاعات را به روش صحیح پردازش میکند و آنها درک بهتری از نحوه استفاده از مهرهها و به درستی راه حلها خواهند داشت. با این وجود هرگز برای کودک یادگیری مهارت جدید دیر نیست و این مهارت قطعاً در هر سنی ارزش یادگیری دارد.